نقش کلیدی هواسازها در سلامت محیط

 

هواساز بخشی از سیستم گرمایش و سرمایش مرکزی در یک ساختمان است که هوا را از طریق کانال به گردش درمی‌آورد. گاهی اوقات مردم هواساز را به‌عنوان یک دستگاه دمنده می‌دانند، اما موتور دمنده تنها بخشی از هواساز است. در این مقاله به سؤال “هواساز چیست؟” پاسخ خواهیم داد. برای اطلاعات بیشتر کاربران درباره کاربرد هواساز و انواع هواساز خانگی، آپارتمانی، صنعتی، مزایا و معایب هواساز، نحوه کار هواساز توضیح خواهیم داد. در آخر به این موضوع اشاره می‌کنیم چگونه تشخیص دهید دستگاه هواساز شما نیاز به تعمیر یا تعویض دارد. اگر قصد خرید یک هواساز را دارید، بررسی‌های انجام شده در این مقاله را بخوانید.

هواساز چیست؟

اگر بخواهیم خیلی ساده توضیح دهیم هواساز چیست؟ یک وسیله‌ برای گردش و تهویه هوا به‌عنوان بخشی از سیستم گرمایش و تهویه مطبوع (HVAC) استفاده می‌شود. معمولاً از یک فن دمنده، کویل‌های گرمایش یا خنک‌کننده، فیلترها و دمپرها تشکیل شده است. هواساز وظیفه انتقال هوا را از طریق سیستم HVAC دارد، جایی که فیلتر، گرم یا سرد می‌شود و سپس در سراسر ساختمان توزیع می‌شود.

برای کنترل دما و تأمین هوای مطبوع، از یک واحد هواساز استفاده می‌شود درنتیجه دمای مناسبی در داخل خانه در تمام فصول ایجاد می‌کند. وجود دمپرها و فیلترهای ورودی و خروجی در هواساز باعث تازگی هوای داخل خانه است. امروزه از انواع هواساز به‌عنوان گزینه اصلی برای تهویه مطبوع مرکزی در فضاهای عمومی مانند سینما، مراکز خرید، رستوران‌ها، ادارات، پارک‌ها و موزه‌ها، هتل‌ها، بیمارستان‌ها و مکان‌های دیگر در سراسر جهان استفاده می‌شود. با استفاده از سیستم تهویه هوا، واحدهای مسکونی از نظر تأمین گرمایش و سرمایش مستقل هستند.

برخی از هواسازها مجهز به فن‌های گریز از مرکز هستند به‌همین دلیل هوای مطبوع را یکنواخت در کانال‌ها توزیع می‌کنند. واحدهای انتقال هوا با گردش هوا در سیستم‌های تهویه، گرمایش و سرمایش را کنترل می‌کنند به دو نوع تبخیری و مبرد تقسیم می‌شوند. هواسازها دستگاه‌های جعبه مانند بزرگی هستند که از دمنده، کویل‌های گرمایش و سرمایش، محفظه فیلتر، تضعیف‌کننده صدا و دمپر از نظر ظاهری تشکیل شده اند. تا به اینجا به سؤال هواساز چیست، پاسخ دادیم.

هواساز چگونه کار می‌کند؟

هواساز قطعه‌ای از سیستم تهویه مطبوع مرکزی شماست. به تهویه مطبوع، کوره (یا پمپ حرارتی) و پلنوم‌ها متصل می‌شود و به کانال می‌رسد. هواساز هوای گرم یا خنک ایجاد شده توسط تجهیزات تهویه مطبوع را می‌گیرد و آن را به پلنوم منبع تغذیه متصل به کانال‌های هوا می‌دمد. لوله‌کشی هوای تصفیه‌شده را در سراسر خانه پخش می‌کند.

هواساز همچنین با اتصال به پلنوم برگشت، هوا را از داخل خانه می‌گیرد و آن را به سیستم HVAC می‌آورد. بسته به فصل، هواساز آن هوا را به تهویه مطبوع یا کوره فشار می‌دهد، جایی که گرم یا سرد می‌شود. در بیرون، یک هواساز یک جعبه فلزی بزرگ شبیه به کوره است. معمولاً در کنار کوره در گاراژ، اتاق زیر شیروانی، کمد ابزار یا زیرزمین نصب می‌شود.

قطعات هواساز چیست؟

یک هواساز معمولاً در یک جعبه فلزی بزرگ قرار می‌گیرد. در داخل این جعبه، اجزایی مانند دمنده، کوره یا عناصر تهویه مطبوع، قفسه‌های فیلتر، تضعیف کننده‌های صدا و دمپرها را خواهید یافت. هواسازهای بزرگتر دارای پانل‌های پرکننده عایق برای کاهش تلفات یا افزایش گرما و ایجاد تضعیف صوتی هستند. هواساز هوای تصفیه شده را با استفاده از اجزای زیر به خانه منتقل می‌کند.

موتور دمنده

موتور دمنده فن را تغذیه می‌کند که هوا را به داخل کانال‌های فشار می‌فرستد. همچنین به گردش هوا از خانه به AC یا کوره کمک می‌کند. موتورهای دمنده در انواع تک سرعته، دو سرعته و سرعت متغیر موجود هستند.

موتورهای دمنده تک سرعته تنها در یک تنظیم کار می‌کنند. این‌ها معمولاً هزینه کمتری دارند، اگرچه در دراز مدت هزینه بیشتری برای قبض آب و برق برای خواهند داشت.

موتورهای دمنده با سرعت دوگانه و متغیر به‌طور خودکار با سرعت‌های مختلف تنظیم می‌شوند. آنها از نظر قیمت سرمایه‌گذاری بیشتری هستند، اما به مرور زمان در مصرف آب و برق صرفه جویی می‌کنند.

 

کویل اواپراتور هواساز چیست؟

کمپرسور بخشی از واحد AC در فضای باز (کندانسور) است. کمپرسور مبرد را به کویل اواپراتور هواساز پمپ می‌کند. وقتی فن موتور دمنده هوا را روی کویل اواپراتور حرکت می‌دهد، هوا را خنک می‌کند. با گرم شدن مبرد در کویل، دوباره به کمپرسور فشار داده می‌شود تا دوباره خنک شود.

فیلتر هوا

فیلتر هوا در سمت برگشت دستگاه هواساز قرار دارد. هوای ورودی به سیستم HVAC را از خانه فیلتر می‌کند. فیلترهای هوا گرد و غبار، کپک‌ها و باکتری‌ها را از هوا حذف می‌کنند. این امر کیفیت هوای خانه را بهبود می‌بخشد و همچنین از سیستم HVAC محافظت می‌کند.

اجزای الکتریکی در هواساز چیست؟

هواساز با کمک اجزای الکتریکی مانند کنتاکتور و برد رله کار خود را انجام می‌دهد. یکی از بخش‌های الکتریکی قابل‌توجه نوار حرارتی اضطراری آن است. نوار حرارتی زمانی روشن می‌شود که شرایط سرد در فضای باز، تأمین نیازهای گرمایشی را برای سیستم HVAC دشوار می‌کند.

تهویه و کانال‌کشی

انواع هواساز به یک سیستم تهویه کانالی متصل می‌شوند که هوای مطبوع را در سراسر ساختمان توزیع می‌کند. گاهی اوقات آنها به‌طور مستقیم هوا را به فضا و بدون کانال کشی وارد و برمی‌گرداند. هواساز‌های کوچکتر واحدهای پایانه نامیده می‌شوند، ممکن است فقط شامل فیلتر هوا، کویل و دمنده باشند.

انواع هواساز

کاربرد هواساز (Air Handling Unit) برای تأمین و انتقال جریان هوای مناسب، به منظور تهویه (تأمین هوای تازه)، سرمایش (تأمین هوای خنک) و گرمایش (تأمین هوای گرم) ساختمان است. این دستگاه به‌عنوان یکی از سیستم‌های تهویه مطبوع یا HVAC شناخته می‌شود. هواساز با نام هوا رسان یا واحد انتقال هوا نیز شناخته می‌شود و اغلب در سه نوع زیر در بازار عرضه می‌شود:

هواساز خانگی: برای تهویه هوای مساحت‌های مختلف مسکونی، اداری، تجاری، آموزشی و غیره استفاده می‌شود. این نوع هواساز با نام هواساز خانگی یا معمولی نیز شناخته می‌شود.

هواساز صنعتی: مخصوص تهویه هوای سوله‌های صنعتی، انبارها، سالن‌های بزرگ تولیدی، ورزشی و غیره می‌باشد.

هواساز سقفی توکار: این نوع به‌عنوان هوارسان سقفی نیز شناخته می‌شود. اغلب در پروژه‌های مسکونی با متراژ پایین استفاده می‌شود.

کاربرد هواساز

هواساز، با استفاده از فن‌ها و کویل‌های سرمایشی و گرمایشی، جریان هوا را گرم و سرد می‌کند. همچنین قابلیت فیلتر نمودن و تنظیم رطوبت جریان هوا را نیز دارد. این دستگاه یکی از پرمصرف‌ترین تجهیزات صنعت تهویه مطبوع به‌شمار می‌آید و کاربرد هواساز بسیار گسترده است. بیشترین کاربرد هواساز در مکان‌های زیر است.

• بیمارستان‌ها و مراکز درمانی
• اتاق‌های تمیز
• تالارهای پذیرایی و رستوران‌ها
• دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی
• کارخانه‌ها و کارگاه‌های صنعتی
• فضای مشاع پاساژها (راهروها)
• هتل‌ها و مراکز تفریحی
• سالن‌ها و باشگاه‌های ورزشی
• فروشگاه‌ها و مراکز خرید
• سالن سمینارها و اجتماعات

این فناوری، با تأمین هوای تمیز و با رطوبت مورد نیاز، علاوه بر تهویه، می‌تواند هوای مناسب را برای سیستم تهویه متعادل فراهم کند. به یاد داشته باشید کاربرد هواساز در حفظ راحتی داخل ساختمان، تضمین گردش هوای مناسب و افزایش کارایی کلی HVAC بسیار با اهمیت است.

مشکلات

گاهی در انواع هواساز هم مشکلاتی ممکن است رخ بدهد. این اتفاق بر اثر دلایل مختلف نقص‌های فنی، خرابی قطعات و یا هر علت دیگری رخ می‌دهد.

هواساز روشن نمی‌شود

گاهی به دلایل متعدد مثل کثیفی فیلتر هوا، هواساز مسدود می‌شود. در این مواقع پس از تعویض فیلتر و گردگیری، دستگاه را دوباره روشن کنید. اگر این عمل کمکی نکرد، جعبه فیوز را مجدد تنظیم کنید.

موتور دمنده کار نمی‌کند

موتور دمنده بخش سخت در انواع هواساز است، بنابراین اغلب مشکلات سیستم ناشی از این قسمت است. ترموستات خود را روی «خودکار»، «روشن» و چند درجه بالاتر یا پایین‌تر قرار دهید تا ببینید آیا با این عمل شروع به کار می‌کند یا خیر. ممکن است مشکل اتصال بین هواساز و ترموستات باشد.

اگر احتمال می‌دهید موتور مشکل دارد، از جعبه فیوز خاموش کنید. پوشش هواساز و گرد و غبار داخل آن را با هوای کنسرو شده و یک پارچه نرم بردارید. اگر مشکل رفع نشد برای رفع این آن، با همکاران ما در به دما تماس بگیرید. احتمالاً باید سیستم خود را تمیز کنید یا سنسور شعله را تعمیر کنید.

هواساز نشتی دارد

اگر احساس کردید هوا از مفاصل اطراف هواساز خارج می‌شود، فورا آنها را تعمیر کنید. این اتفاق یعنی هوای تصفیه شده از سیستم تهویه مطبوع وارد خانه نمی‌شود و در نتیجه تجهیزات باید بیشتر از حد لازم کار کنند (و در این فرآیند صورتحساب آب و برق را افزایش می‌یابد). در این موارد نشتی هوا با نوار آلومینیومی و درزگیر مجرا تعمیر کنید.

هدف و عملکرد انواع هواساز چیست؟

یک هواساز به‌عنوان یک واحد انتقال هوا (AHU) نیز شناخته می‌شود، یک جزء حیاتی در سیستم‌های گرمایش و تهویه مطبوع (HVAC) است. بگذارید آن را تجزیه و تحلیل کنیم:

نقش اصلی انواع هواساز تنظیم و گردش هوا در داخل ساختمان است. هوای مطبوع (چه گرم یا سرد) را به‌درستی در سراسر فضا توزیع می‌کند. یک هواساز به AC یا کوره متصل است و نقشی حیاتی در حفظ آسایش داخل خانه ایفا می‌کند.

مزایای هواساز چیست؟

هواسازها (Air Handlers) یا دستگاه‌های سیستم‌های تهویه مطبوع برای تنظیم و توزیع هوای تازه، خنک یا گرم در ساختمان‌ها به کار می‌روند. دما و کیفیت هوا در مکان‌هایی مانند صنایع الکترونیک، صنایع غذایی، صنایع دارویی، اتاق عمل و بیمارستان از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین نصب هواسازهای بهداشتی برای تولید هوای استریل در این مکان‌ها توصیه می‌شود. هواسازها به فیلترهای متعددی مجهز هستند تا از نفوذ گرد و غبار، حشرات و آلاینده‌ها جلوگیری کنند. از مزیت دیگر هواسازها علاوه‌بر این فیلترها می‌توان فیلترهای کیسه‌ای، فیلترهای کاغذی، فیلترهای نمدی و فیلترهای رولی را به هواساز را برشمرد. مزایای استفاده از هواسازها عبارتند از:

1. کیفیت هوا: این دستگاه‌ها به بهبود کیفیت هوای داخلی کمک می‌کنند، زیرا فیلترها ذرات معلق، آلرژن‌ها و میکروب‌ها را از هوا حذف می‌کنند.
2. کنترل دما: از دیگر کاربرد هواساز، تنظیم دمای هوای داخل ساختمان می‌باشد، این امر به ایجاد محیطی راحت‌تر برای ساکنین کمک می‌کند.
3. رطوبت: برخی از هواسازها قادر به کنترل سطح رطوبت داخلی می‌باشند، این امر از رشد کپک جلوگیری می‌کند.
4. تهویه: با عملکرد صحیح تهویه، هوای تازه به‌طور مداوم وارد فضا می‌شود و هوای استال را خارج می‌کند.
5. صرفه‌جویی در انرژی: مدل‌های مدرن هواسازها اغلب با استفاده از تکنولوژی‌های کارآمد انرژی طراحی می‌شوند در نتیجه به کاهش هزینه‌های انرژی کمک می‌کند.
6. انعطاف‌پذیری: هواسازها به سایر اجزای سیستم تهویه مطبوع مانند کویل‌های گرمایشی و سرمایشی، چیلرها و سیستم‌های گرمایشی متصل هستند تا یک سیستم کامل ایجاد کنند.
7. کاهش آلودگی صوتی: سیستم‌های مدرن هواساز معمولاً مقدار صدای تولیدی را به حداقل می‌رسانند، این امر به خصوص در محیط‌های آرام مانند بیمارستان‌ها و کتابخانه‌ها مهم است.
8. سهولت نگهداری: در طراحی بسیاری از هواسازها دسترسی به فیلترها و سایر اجزا آسان است.

معایب هواساز

استفاده از هواسازها در سیستم‌های تهویه مطبوع می‌تواند مزایای زیادی داشته باشد، اما مانند هر دستگاه دیگری، معایبی نیز دارند در این صورت کاربرد هواساز مثل روز اول نیست. چند مورد از معایب به شرح زیر هستند.

1. هزینه نصب اولیه: هزینه‌های نصب و راه‌اندازی اولیه برای انواع هواساز می‌تواند بالا باشد، به خصوص اگر بخواهید سیستم‌های پیشرفته و با بازده انرژی بالا نصب کنید.
2. نیاز به فضای قابل توجه: ابعاد دستگاه‌های هواسازها معمولاً بزرگ است، بنابراین برای نصب نیاز به فضای کافی دارند. در ساختمان‌های کوچکتر یا با محدودیت فضا، مشکل‌ساز خواهد شد.
3. نگهداری و تعمیرات: جهت حفظ کاربرد هواساز و طول عمر به نگهداری منظم نیاز دارند. این نگهداری شامل تعویض فیلترها، تمیز کردن کویل‌ها و بررسی تمام اجزای مکانیکی است.
4. مصرف انرژی: اگرچه انواع هواسازهای مدرن اغلب کارآمد هستند، اما همچنان مصرف‌کننده‌ی قابل توجهی از انرژی به شمار می‌روند، به خصوص اگر به خوبی نگهداری نشوند یا اگر سیستم به درستی طراحی نشده باشد. در این مواقع کاربرد هواساز مثل سابق خواهد بود.
5. تأثیرات زیست‌محیطی: استفاده از انرژی برای کارکرد هواسازها دارای تأثیرات زیست‌محیطی می‌باشد، به ویژه اگر انرژی مورد استفاده از منابع فسیلی باشد.
6. پیچیدگی سیستم: پیچیدگی سیستم‌های هواساز باعث می‌شود برای نصب و تعمیر نیاز به متخصص داشته باشند. این موضوع در دسترسی به خدمات و همچنین هزینه‌های جاری تأثیرمی‌گذارد.
7. خطرات میکروبیولوژیکی: اگر هواساز به درستی تمیز و نگهداری نشود، به محلی برای رشد کپک و باکتری تبدیل می‌گردد. این امر به کیفیت هوای داخلی آسیب می‌رساند.
8. نیاز به تعویض قطعات: یکی از معایب مرتبط با هواسازها، هزینه‌های مربوط به خرید و تعویض قطعات است. همچنین برخی از قطعات ممکن است به راحتی در بازار یافت نشوند و نیاز به سفارش از تولیدکننده داشته باشند که زمان بیشتری را می‌طلبد. به‌علاوه، تعویض قطعات هواسازها نیازمند دانش فنی و تخصصی است که ممکن است برای برخی افراد چالش‌برانگیز باشد.

نتیجه‌گیری

دستگاه هواساز (Air Handling Unit) در انواع مختلف تولید می‌شود، از جمله هواساز صنعتی و هواساز خانگی. کاربرد هواساز برای تهویه مطبوع ساختمان‌ها است. هدف اصلی تأمین و انتقال جریان هوای مناسب است. از آن‌ها برای تهویه (تأمین هوای تازه)، سرمایش (تأمین هوای خنک) و گرمایش (تأمین هوای گرم) استفاده می‌شود. همچنین، هواسازها قابلیت فیلترکردن و تنظیم رطوبت جریان هوا را نیز دارند. این دستگاه‌ها در محیط‌های مختلف مانند بیمارستان‌ها، دانشگاه‌ها، کارخانه‌ها، هتل‌ها، فروشگاه‌ها و سالن‌های ورزشی کاربرد دارند. امیدواریم پس از خواندن این مقاله پاسخ سؤال هواساز چیست را بدست آورده باشید.